Je hebt een goed idee in de wereld te zetten. Een plan voor een nieuwe dienst. Maar hoe breng je het over? Hoe zorg je dat je verhaal ráákt, en supersnel begrepen wordt? Als je dit hier leest, dan weet je het: je kunt een praatplaat maken, een inspirerend visueel overzicht dat alles helder uitlegt. Maar let op: als je niet weet wat je doelgroep nodig heeft, kun je de plank flink misslaan.
Jouw verhaal moet aansluiten bij de behoefte van degene die er naar kijkt. Wij willen ons allemaal gezien en begrepen voelen. Dat is op het werk niet anders. Als jij laat zien dat je snapt waar ik mee zit dan ben ik sneller geneigd je te geloven en naar je te luisteren.
Voor dat inleven is er een handig visueel hulpmiddel: de Empathy Map van Dave Gray. Hiermee kun je je makkelijk stap voor stap inleven in je doelgroep. En dat is precies wat je nodig hebt voor een aansprekend verhaal en een overtuigende en effectieve praatplaat.
Ik raad je trouwens altijd aan om je doelgroep te spreken voordat je je verhaal gaat voorbereiden. Luister goed naar de vragen en opmerkingen die ze rond jouw onderwerp hebben, dat geeft enorm veel inzicht in waar je op in kunt spelen. Lukt dat niet, dan zul je moeten gissen. Probeer dan in de schoenen te stappen van degene die je wil aanspreken. Ga niet uit van wat jij weet en wil vertellen, maar wat de ander bezighoudt.
Stap 1: wie is je doelgroep?
Voordat je begint met het tekenen van je verhaal, moet je weten voor wie je het doet. Wie moet jouw boodschap begrijpen en omarmen? En wat moeten ze volgens jou doen/weten/laten, als het gaat om het onderwerp van jouw verhaal?
Stel, je bent teammanager en je wilt een projectplan voor een nieuwe dienst visueel maken. Je doelgroep? Interne stakeholders: collega’s en leidinggevenden die je nodig hebt om het plan uit te voeren. Zij moeten straks weten wat ze te wachten staat en er aan meewerken.
Handig: beschrijf je doelgroep zo specifiek mogelijk. Wie zie je voor je? Wat is hun rol? Wat is hun belang? Hoe staan ze tegenover jouw onderwerp? Hoe scherper je dit hebt, hoe beter je ze kunt aanspreken en hoe sterker je praatplaat wordt. Deze doelgroep staat dan centraal als je de Empathy Map erbij pakt om in te vullen.
Stap 2: wat zien en horen zij?
Wat komt er dagelijks op je doelgroep af? Welke informatie krijgen ze binnen? Dit bepaalt hun kijk op jouw onderwerp en kleurt hoe ze naar jouw boodschap kijken.
In onze casus zien je collega’s waarschijnlijk veel PowerPoint-presentaties en rapporten over het onderwerp. Ze horen managers praten over innovatie en procesverbetering. Maar misschien hebben ze alleen een globaal beeld van het onderwerp, en hebben ze geen idee hoe de nieuwe dienst er uit gaat zien. Dit betekent dat ze gewend zijn aan formele en abstracte informatie en misschien zelfs wat informatie-moe zijn. Jouw verhaal moet hier dus rekening mee houden: concrete informatie over de dienst of het projectplan, en een visuele stijl die structuur en overzicht biedt.
Stap 5: wat zeggen en doen zij?
Hoe gedraagt je doelgroep zich? Wat zeggen ze hardop tegen anderen, en wat blijft misschien onuitgesproken?
Stel dat je collega’s in vergaderingen roepen: 'Leuk idee, maar hoe gaan we dit regelen?''. Of 'We hebben het al druk genoeg!'. Dit betekent dat je praatplaat niet alleen moet inspireren, maar ook praktisch moet zijn. Geef bijvoorbeeld een concreet overzicht van de volgende stappen en laat zien hoe het plan er uit ziet.
Stap 4: wat denken en voelen zij?
Wat speelt er in het hoofd en hart van je doelgroep? Want feiten gaan vaak het ene oor in en het andere uit. Het raakt ons niet echt, en blijft daardoor niet echt hangen. Wil je mensen raken, de aandacht trekken en vasthouden? Zorg dan dat het emotie heeft. En dan is het belangrijk om te weten welke emotie er nu bij je doelgroep speelt. Wat zijn hun angsten, zorgen, verlangens?
In de casus zijn je collega’s enthousiast over vernieuwing, maar maken ze zich zorgen over extra werkdruk en onduidelijkheid over het proces. Ze willen weten 'Wat betekent dit voor mij, moet ik iets extra’s doen?'. Als je deze zorgen herkent, kun je ze adresseren in je praatplaat. Bijvoorbeeld met een duidelijk proces en concrete acties.
Stap 5: hoe vertaal je dit naar een praatplaat?
Nu komt alles samen. De inzichten uit je Empathy Map helpen je bepalen welke elementen in je praatplaat horen.
Voor onze teammanager betekent dit bijvoorbeeld:
✅ Een overzichtelijk proces met heldere stappen.
✅ Een visuele focus op de voordelen voor collega’s.
✅ Beelden en kleuren die de boodschap versterken.
✅ Zo min mogelijk tekst, want je doelgroep ziet al genoeg woorden op een dag.
Wil je testen of je praatplaat werkt? Vertel je verhaal aan de hand van de praatplaat en let op de reactie van je toehoorder. Heeft die nog aanvullende vragen? Is iets onduidelijk? Wat zou weg kunnen, of moet een andere plek in de plaat krijgen? Hun reactie vertelt je of je de juiste snaar raakt.
Met de Empathy Map kun je nog meer
De Empathy Map is niet alleen handig voor visuele communicatie. Je kunt ‘m ook gebruiken om je doelgroep te begrijpen bij verandertrajecten, klantgericht werken of bij interne communicatie over een visie of strategie. Waar mensen betrokken zijn, helpt empathie. En de Empathy Map is je geheime wapen om die scherp te krijgen.
Wil je een visueel verhaal maken dat echt binnenkomt? Begin met de Empathy Map. Breng je doelgroep in beeld en stem je verhaal en visuals daarop af. Heb je hulp nodig bij het proces? Ik denk graag met je mee!
